श्री ब्रह्मनाथ देवस्थान, पारुंडे
शिवजन्मभूमी जुन्नर तालुक्यातील पारुंडे गावात वसलेले श्री ब्रह्मनाथ देवस्थान हे प्राचीन आणि अतिशय सुंदर कोरीवकामाने अलंकृत असे मंदिर आहे. हे मंदिर आपल्या स्थापत्यकलेमुळे आणि नाथ संप्रदायाच्या प्रभावामुळे विशेष प्रसिद्ध आहे. पारुंडे गाव, जो शांत आणि सुंदर निसर्गाच्या सानिध्यात वसलेला आहे, या मंदिराच्या आकर्षकतेने अधिकच प्रसिध्द झाले आहे. मंदिराची उंची सुमारे ८६० मीटर आहे, आणि ते गावातील प्रमुख ग्रामदेवस्थान म्हणून ओळखले जाते.
श्री ब्रह्मनाथ मंदिर हे पारुंडे गावात, जुन्नरच्या पायथ्याशी स्थित आहे. हे गाव जुन्नरपासून जवळच असून, येथील निसर्गरम्य वातावरण आणि मंदिराचा ऐतिहासिक वारसा यामुळे पर्यटकांना आकर्षित करते.
इतिहास
मंदिराच्या स्थापनेचा इतिहास बाराव्या-तेराव्या शतकातील आहे, जेव्हा नाथपंथीय संन्यासी बाबा ब्रह्मनाथ यांनी येथे आपली समाधी घेतली. शिलाहार राजवंशातील झंझ आणि त्यांच्या वंशजांनी गोदावरी आणि भीमा नदीच्या उगमाजवळ बांधलेल्या बारा शिवमंदिरांच्या परंपरेत हे मंदिर बांधले असल्याचे मानले जाते.
पारुंडे गावाच्या नावाचा उगम ‘पराशर ऋषी’ यांच्याशी संबंधित आहे. असे म्हटले जाते की, पराशर ऋषींनी या ठिकाणी शेतीचा अभ्यास करून कृषी पराशर हा ग्रंथ तयार केला होता.