अलेक्झांडर गिब्सन ( १८००-१८६७) यांचे जुन्नर येथील समाधी स्थळ
सबंध भारताचे पहिले मुख्य वनसंरक्षक

अलेक्झांडर गिब्सन हे एक प्रसिद्ध वनस्पतीशास्त्रज्ञ आणि वन अधिकारी होते ज्यांनी भारतीय उपखंडात वन व्यवस्थापन आणि वनस्पतीशास्त्राच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांनी जुन्नर येथे मुख्य वनसंरक्षक म्हणून कार्य केले आणि त्या काळात त्यांनी अनेक महत्वपूर्ण कार्ये केली.

जुन्नरमधील अलेक्झांडर गिब्सन यांचे कार्य:

वन व्यवस्थापन: अलेक्झांडर गिब्सन यांनी जुन्नर परिसरातील जंगलांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी विविध उपाययोजना केल्या. त्यांनी जंगलांचा नाश रोखण्यासाठी आणि वनसंरक्षण करण्यासाठी नवीन तंत्रांचा अवलंब केला. त्यांच्या कार्यामुळे जंगलांची हानी कमी झाली आणि वनांचे संरक्षण प्रभावीपणे साधले गेले.

वृक्षारोपण: गिब्सन यांनी जुन्नर परिसरात वृक्षारोपण कार्यक्रम हाती घेतले. त्यांनी स्थानिक वनस्पतींचा अभ्यास करून त्यांच्या वृक्षारोपणासाठी योग्य तंत्रांचा अवलंब केला. यामुळे पर्यावरणीय संतुलन राखण्यास मदत झाली.

औषधीय वनस्पतींचा अभ्यास: गिब्सन यांनी जुन्नर परिसरातील विविध औषधीय वनस्पतींचा सखोल अभ्यास केला. त्यांनी या वनस्पतींच्या औषधीय गुणधर्मांचा शोध लावला आणि त्यांचे वर्गीकरण केले. यामुळे स्थानिक औषधीय पद्धतींना महत्त्व प्राप्त झाले.

जैवविविधतेचे संरक्षण: गिब्सन यांनी जुन्नरमधील जैवविविधतेचे संरक्षण करण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले. त्यांनी अनेक वनस्पतींच्या जातींची नोंद केली आणि त्यांचे संवर्धन केले. यामुळे स्थानिक पर्यावरणाला मोठी मदत झाली.

स्थानिक लोकांच्या जीवनमानात सुधारणा: गिब्सन यांनी वनसंरक्षणाच्या माध्यमातून स्थानिक लोकांच्या जीवनमानात सुधारणा केली. त्यांनी स्थानिकांना वनस्पतींच्या महत्त्वाबद्दल जागरूक केले आणि त्यांना वनसंरक्षणाच्या कार्यात सहभागी करून घेतले.

अलेक्झांडर गिब्सन यांच्या कार्यामुळे जुन्नर परिसरातील वनसंरक्षण आणि पर्यावरणीय स्थिरता यामध्ये मोठा बदल घडला. त्यांच्या नेतृत्वाखालील वन व्यवस्थापनाच्या प्रयत्नांमुळे जुन्नरमधील वनांचे संरक्षण आणि संवर्धन यशस्वीपणे साधता आले. अलेक्झांडर गिब्सन यांच्या कार्याचे महत्त्व ओळखून, जुन्नर येथे त्यांच्या स्मरणार्थ एक स्मारक स्थापन करण्यात आले आहे. या स्मारकाचे उद्दिष्ट गिब्सन यांच्या उल्लेखनीय योगदानाचे स्मरण करणे आणि स्थानिक लोकांना वनसंरक्षण आणि वनस्पतीशास्त्राच्या महत्त्वाबद्दल जागरूक करणे आहे. अलेक्झांडर गिब्सन यांचे योगदान आजही आदराने स्मरणात आहे.